นามทั้งห้า (الأَسْمَاءُ الخَمْسَةُ) คือ คำนามที่สามารถเปลี่ยนแปลงสระท้ายได้ (أسماء معربة) โดยการเปลี่ยนแปลงอักษรแทนสระ คำนามชนิดนี้ประกอบด้วย 5 ตัว คือ
أبٌ ،اخٌ
، حمٌ ، فُو (فَمٌ) ، ذُو
พ่อ, พี่ชาย, พ่อตา, ปาก, เจ้าของ
สภาพการเอี๊ยะรอบ
คำนามทั้งห้าเอี๊ยะรอบโดยการใช้อักษรแทนสระ
- อ่านร็อฟอฺ (อ่านด้วยอักษรแทนสระฎ็อมมะฮฺเดิม) ด้วยอักษร วาว ( و ) ประโยคตัวอย่าง เช่น
1.
أبو عليٍّ صاحبُ أشهر كشكٍ للكتبِ والصُّحفِ في عمانَ
.
พ่อของอาลีเป็นเจ้าของแผงขายหนังสือพิมพ์ที่มีชื่อเสียงที่สุดในโอมาน
2.
يَعْمَلُ أخو الفتاةِ في التجارةِ .
พี่ชายของเด็กสาวคนนั้นทำอาชีพค้าขาย
3.
حمو هيفاءَ وحماتُها متقاعدان .
พ่อตาและแม่ยายของฮัยฟาอฺเกษียณอายุแล้ว
4.
يخلو فوكَ من الأسنانِ الصناعيةِ .
ในปากของคุณไม่มีฟันปลอมเลย
5. الطبيبُ ذو
الاختصاص يُجيدُ اختصاصَهُ .
หมอเฉพาะทางเขาจะชำนาญในศาสตร์ที่ตนเองชำนาญ
หรือ
เขาจะทำได้ดีในศาสตร์ที่ตนเองชำนาญ
-
- อ่านนัศบฺ (อ่านด้วยอักษรแทนสระฟัตหะฮฺเดิม) ด้วยอักษร อะลิฟ ( ا ) ประโยคตัวอย่าง เช่น
1.
شاوِرْ أباك في الأمور المهمة .
จงปรึกษาพ่อของคุณในเรื่องสำคัญต่างๆ
2.
لَعلَّ أخاك يَعْلَمُ الأمرَ .
หวังว่าพี่ชายของคุณจะรู้ในเรื่องนี้
3.
أحبِبْ حماكَ وحماتَكَ .
จงทำตัวให้เป็นที่รักของพ่อตาและแม่ยายของคุณ
4.
جَنّبْ فاك قولَ السوء .
จงหลีกเลี่ยงปากของคุณจากการพูดไม่ดี
5. ساعِدْ ذا
الحاجةِ الملهوفَ .
จงช่วยเหลือผู้ที่เสียใจในสิ่งที่เขาต้องการ
- อ่านญัรรฺ (อ่านด้วยอักษรแทนสระกัสเราะฮฺเดิม) ด้วยอักษร ยาอฺ ي ประโยคตัวอย่าง เช่น
1.
صِلْ أصدقاءَ أبيكَ .
จงผูกสัมพันธ์กับเพื่อนๆ
ของพ่อคุณ
2.
أرسلتُ رسالةً الكترونيةً إلى أخيكَ .
ฉันได้ส่งอีเมลไปยังพี่ชายของคุณ
3.
أنت قلتَ هذا بملءِ فيك .
คุณกล่าวอย่างเต็มปากเต็มคำ
4. لا تعتمِدْ في
تصليح سيارتك على ميكانيكيٍ غيرِ ذي خبرة .
คุณอย่าเอารถไปให้ช่างที่ไม่มีประสบการณ์ซ่อม
5.
أثِقُ في أخي علِيٍّ
ฉันเชื่อมั่นในพี่ชายของอาลี
** เรื่องควรรู้
การที่นามทั้งห้าจะตกอยู่ในสภาพการเอี๊ยะรอบทั้งสามกรณีได้นั้น
จะต้องมีเงื่อนไขดังต่อไปนี้
- จะต้องเป็นเอกพจน์
- จำต้องเป็นมุฎอบ (: مضافสนธิกับคำหลัง)
- จะต้องไม่เป็นมุฎอบที่พ่วงท้ายด้วยยาอฺ อัลมุตะกัลลิม (ไม่สนธิกับ ي ที่แสดงถึงสรรพนามผู้พูด เช่น أبِي, حَمِي, فَمِي เป็นต้น