หากพูดถึงเดือน "รอมฎอน" คุณนึกถึงอะไร ? สำหรับคำตอบที่ผมได้ยินอยู่ในในคุณนั้น เชื่อเหลือเกินว่าคุณมักจะนึกถึงเดือนแห่งการศีลอด เดือนแห่งการทำความดี การอภัยโทษ การวิงวอนขอพร การประกอบศาสนกิจนานับประการ สวรรค์ นรก ค่ำคืนแห่งอัลก็อดรฺ - อะไรประมาณนี้ - หลายท่านอาจนึกคิดอยู่ในใจว่า "แอดมิน ช่างรู้ดี!!" แต่สำหรับผมเเล้ว ... คำตอบสำหรับคำถามดังกล่าว กลับทำให้หวนคิดถึงสิ่งที่แตกต่างออกไป ผมกลับคิดถึงเจ้า "โคมไฟ" สื่อสัญลักษณ์ที่เรามักจะเห็นในสื่อโฆษณา, วอลเปเปอร์, หรือเเม้กระทั่ง Cover หน้าปกที่เราค้นหาในเสิร์จแอนจิน เพื่อเปลี่ยนรูปโปรไฟล์ต้อนรับเดือนรอมฎอนอันทรงเกียรตินี้สำหรับบทความสุดพิเศษ ในเดือนที่เต็มไปด้วยสิริมงคลนี้ ผมขอนำทุกท่านไปรู้จักกับสื่อสัญลักษณ์แห่งเดือนรอมฎอนอย่างเจ้าโคมไฟนี้กันครับ พร้อมเเล้วเชิญอ่านกันเลยครับ ...
"โคมไฟ" ถือว่าเป็นสื่อสัญลักษณ์ที่แสดงถึงการเฉลิมฉลองการมาเยือนของเดือนรอมฎอนในประเทศอียิปต์ได้ดีที่สุด เรามักจะเห็นมันถูกแขวนไว้ทั่วไปไม่ว่าจะเป็นหน้าร้านค้า โรงแรม ฯลฯ เรียกได้ว่าเป็นสีสันของเดือนนี้ก็ว่าได้ พึงรู้ไว้เถิดว่า เจ้าโคมไฟนี้ถูกใช้เป็นสัญลักษณ์ผ่านกาลเวลามาหลายยุคสมัย มีอายุอานามนับเเล้วกว่าพันปีเลยทีเดียว โอโห้!! ย้อนกลับไปในอดีตโคมไฟมักจะถูกใช้ในการส่องสว่างนำทางไปสู่ศาสนาสถาน บ้านเรือนในยามค่ำคืน
 |
| ถนนคนเดินในกาซ่า ประเทศปาเลสไตน์ |
คำว่า "โคมไฟ" ( فانوس ; ฟานูส พหูพจน์ فوانيس ; ฟาวานีส) ภาษาอาหรับดั้งเดิมจะใช้คำว่า "อิฆรีกีย์" (إغريقي) เมื่อพูดถึงที่มาหรือเรื่องราวของโคมไฟเเล้ว ได้มีการบันทึกทางประวัติศาสตร์ไว้อย่างหลากหลาย ทัศนะหนึ่งได้มีการกล่าวขานว่า "โคมไฟ" ถูกใช้เป็นสิ่งนำทางแก่กาหลิบ (คอลีฟะฮฺ) ฟาฏิมีย์ ในการออกเดินทางไปตามเส้นทางต่างๆ ในเมืองยามค่ำคืน เพื่อทอดพระเนตรและศึกษาชีวิตความเป็นอยู่ของราษฎรของพระองค์ในยามค่ำคืนของเดือนรอมฎอน พร้อมกับขบวนประภาสของพระองค์นั้นมีเด็กๆ ที่คอยส่องทางสว่างไปพร้อมกับการขับร้องเพลงประสานเสียงอย่างครื้นเครง
ในอีกทัศนะหนึ่งเชื่อกันว่า -ในสมัยกาหลิบพระองค์หนึ่่งในราชวงศ์ฟาติมียะฮฺ พระองค์ทรงมีความปรารถนาที่จะส่องสว่างเส้นทางต่างๆ ในไคโรตลอดเดือนรอมฎอน จึงมีบัญชาให้ผู้นำศาสนาสถานทุกที่ในไคโรแขวนโคมไฟประทับเทียนด้านใน เพื่อให้เกิดแสดงทั่วเมือง และในอีกเรื่องเล่าหนึ่งซึ่งเกืดขึ้นในสมัยราชวงศ์ฟาติมียะฮฺเช่นกัน ในสมัยนั้นได้มีการอนุญาตให้เหล่าสตรีออกจากบ้านได้ เว้นเเต่ในเดือนรอมฎอนที่นางจะต้องมีเด็กผู้ชายถือโคมไฟนำทาง เพื่อป้องกันผู้ชายอื่นออกห่างจากนางนั่นเอง
 |
| ภาพชายกำลังประดับโคมไฟในเขตเวสแบงค์ก่อนถึงเดือนรอมฎอน |
ช่างทำโคมไฟชาวอียิปต์กำลังประกอบโคมไฟ เพื่อใช้ในการประดับตามท้องถนน บ้านเรือนตามความเชื่อ ซึ่งอาชีพดังกล่าวนี้มีมาตั้งแต่อาณาจักฟาตีมียะห์เเล้ว
 |
ในร้านจำหน่ายโคมไฟในไคโร ประเทศอียิปต์
ร้านขายโคมไฟ ในย่านซัยยิดะห์ ไซนับ ในอียิปต์
|
ปัจจุบันโคมไฟยังเป็นสัญลักษณ์เฉพาะที่แสดงถึงเดือนรอมฎอนในอียิปต์ ประชาชนอียิปต์ยังคงถือธรรมเนียมประเพณีปฏิบัตินี้ไว้สืบทอดกันมา เมื่อถึงห้วงเวลาเดือนรอมฎอนโคมไฟจึงเป็นสิ่งที่ขาดเสียไม่ได้สำหรับการต้อนรับเดือนที่เต็มไปด้วยสิริมงคลนี้้ - เป็นเรื่องปกติที่เราจะมีการแขวนโคมไฟประดับขนาดใหญ่หลากหลายสีสันตามถนนหนทาง หน้าบ้าน โรงแรม อพาร์ทเม้น แม้กระทั่งตามต้นไม้ ซึ่งภายหลังแนวคิดเรื่องโคมไฟประดับของอียิปต์ได้ถูกนำไปใช้ในประเทศอาหรับส่วนใหญ่ จนกลายเป็นส่วนหนึ่งของธรรมเนียมปฏิบัติในเดือนรอมฎอน โดยเฉพาะอย่างยิ่งในดามัสกัส หะลับ เยรูซาเล็ม กาซ่า เเละบางย่านคนเดินในเบรุต ตลอดจนประเทศอื่นที่อยู่รายรอบนั่นเองครับ ...