คำว่า “ฟุฏูร” เป็นคำในภาษาอาหรับที่มาจากรากศัพท์เดิมของ ฟะฏอรอ ยุฟฏุรุ ฟุฏูรุน (فطر – يفطر – فطور) ซึ่งเป็นกริยาแท้ (الفعل الثلاثي المجرد) ส่วนคำว่า “อิฟฏอร” มีรากศัพท์เดิมมาจากคำว่า อัฟฏอรอ ยุฟฏีรู อิฟฏอรุน ((افطر – يفطِر – إفطار เป็นกริยาเพิ่ม (الفعل الثلاثي المزيد) ส่วนการให้ความหมายของสองคำนี้มีส่วนที่คล้ายคลึงกันและอาจจะเหมือนกันโดยสิ้นเชิง แต่ในพจนานุกรมบางเล่มก็ยังให้ความหมายที่แตกต่างออกไป ส่วนลักษณะการนำไปใช้นั้นอาจจะมีลักษณะที่แตกต่างกัน
1. ฟะฏอรอ
ยุฟฏุรุ ฟุฏูรุน (فَطَرَ – يفطُرُ – فطورٌ)
พจนานุกรม อัลมุอฺญัม อัลวะสีฏ ให้ความหมายไว้ว่า
1.1
อาหารมื้อเช้า
ซึ่งเป็นมื้อแรกของวัน
1.2
อาหารที่ผู้ถือศีลอดทานหลังจากดวงอาทิตย์ลับขอบฟ้า
พจนานุกรมอัลลุเฆาะฮฺ อัลอะรอบียะฮฺ
อัลมะอาศิร ให้ความหมายไว้ว่า
1.1
อาหารมื้อเช้า
1.2
อาหารของผู้ถือศีลอด หลังการอะซานมัฆริบ
(การเรียกร้องสู่การละหมาดในช่วงดวงอาทิตย์ลับขอบฟ้า)
หรือการรับประทานอาหารหลังจากดวงอาทิตย์ลับขอบฟ้า
พจนานุกรมรออิด ให้ความหมายว่า “สิ่งที่ใช้ในการรับประทานในมื้อเช้า
ได้แก่อาหารหรืออย่างอื่น"
2. อัฟฏอรอ
ยุฟฏีรู อิฟฏอรุน ((اَفْطَرَ – يُفْطِرُ – إفطَار
พจนานุกรมอัลลุเฆาะฮฺ อัลอะรอบียะฮฺ อัลมะอาศิร
ให้ความหมายไว้ว่า
2.1
อาหารเช้า
สำหรับรับประทานเป็นอาหารมื้อแรกก่อนออกไปทำงาน
2.2
อาหารละศีลอด ในช่วงดวงอาทิตย์ลับขอบฟ้า
พจนานุกรมมุศฏอละหะฮฺ ฟิกฮียะฮฺ
(พจนานุกรมด้านศาสนบัญญัติอิสลาม) ได้ให้ความหมายที่กว้างกว่าพจนานุกรมเล่มอื่นๆ
ได้แก่
2.1 ผู้ที่ถือศีลอด (صائم)
ซึ่งเขาจะต้องละทิ้งในสิ่งที่ศาสนาบัญญัติห้ามในช่วงถือศีลอด เช่น
การมีเพศสัมพันธ์ การกิน การดื่ม การนินทา ฯลฯ
2.2
สตรีที่มีเลือดประจำเดือนหรือมีเลือดหลังคลอดบุตร (الحائض والنفساء)
โดยไม่ต้องถือศีลอด และอนุญาตให้นางรับประทานอาหารได้
2.3
สตรีที่วางบุตรของนางเพื่อรับรับประทานอาหารในเดือนรอมฎอนหลังจากการให้นม (المرضع)
ในกรณีนี้นางไม่สามารถถือศีลอดได้ตามบทบัญญัติศาสนา
2.4 ผู้สูงอายุ หรือชราภาพ (الكبير في رمضان)
ที่ศาสนาอนุญาตให้รับประทานอาหารได้ โดยไม่ต้องถือศีลอดแต่อย่างใด
2.5
ผู้ป่วยที่สามารถศาสนาอนุญาตให้รับประทานอาหารได้ในช่วงเดือนรอมฎอน (المريض في رمضان)
สำหรับในพจนานุกรมอัลอะฟันดี้
ได้ให้ความหมายเป็นภาษาไทย สำหรับคำทั้งสองไว้ว่า
- ฟะฏอรอ
ยุฟฏุรุ ฟุฏูรุน (فطر – يفطر – فطور) หมายถึง
ละศีลอด
- อัฟฏอรอ
ยุฟฏีรู อิฟฏอรุน ((افطر – يفطِر – إفطار หมายถึง
รับประทานอาหารเช้า, ทำให้เขาละศีลอด, ให้อาการแก่เขา,
เลี้ยงอาหารแก่ผู้ละศีลอด
หากมองการใช้ความหมายในเชิงนิรุกศาสตร์แล้ว
กริยาย่อมมีความหมายที่เปลี่ยนไปหากมีการเพิ่มอักษรเข้าไปในคำที่เป็นกริยาแท้เดิม
ในกรณีนี้มีการเพิ่มอักษร อะลิฟ เข้าไปในคำเดิมของ “ฟะฏอรอ”
เป็น “อัฟฏอรอ” ซึ่งจะต้องให้ความหมายเป็น
“ทำให้.....” กรณีคำดังกล่าวจึงต้องให้ความหมายว่า
ทำให้เขาละศีลอด หรือให้อาหารแก่เขา
การให้ความหมายคำศัพท์สองคำนี้คล้ายคลึงกันมาก และอาจจะเหมือนกันมากในพจนานุกรมบางเล่ม
ซึ่งให้ความหมายเจาะจงไปที่ตัวอาหาร คือ
ใช้เรียกมื้ออาหารในช่วงเวลาที่แตกต่างกัน
แต่สำหรับการให้ความหมายของพจนานุกรมด้านศาสนบัญญัติแล้ว คำว่า “อิฟฏอร” มีความหมายที่หลากหลายและกว้างกว่า
แต่หากพิจารณาการใช้คำศัพท์ส่วนใหญ่แล้วมักใช้คำว่า “ฟุฎูร”
ใช้เรียกอาหารมื้อเช้า หรือมอาหารเช้า ส่วน “อิฟฎอร” ใช้เรียกอาหารละศีลอด
(การรับประทานอาหารหลังจากกดวงอาทิตย์ลับขอบฟ้า) หรือการเลี้ยงอาหารแก่ผู้ถือศีลอดนั่นเอง